0 506 7644000    GoogleMap Adres    Başvuru Formu  
 

    Uyku ve Rüya

  • RÜYA ANALİZİN RÜYA TABİRLERİ GİBİ METAFİZİK KONULARLA İLİŞKİSİ YOKTUR.

  • Uyku, kısaca, ertesi güne 'yenilenmiş-dinlenmiş' olarak başlamamızı sağlayan temel araçtır; günümüzün % 30 unu geçirdiğimiz bir olgu olmasına rağmen kısmen ihmal edilen bir konudur. Rüyalar ise normal beyin işlevi olarak görülmekten çok metafizik anlamda gizemlere, geleceğe açılan bir kapı olarak daha fazla ilgi çekmektedir. Öte yandan, hem uyku hem de rüyalar temel insan ihtiyaçlarıdır ve uzun süreli uykusuz bırakılan insanlarda ciddi psikolojik-fizyolojilk sorunların ortaya çıktığı bilinmektedir. Dahası, psikolojik yapımızı zorlayan durumlar uyanıklık halimizi etkiledikleri gibi, uykumuzu da etkileyebilmektedirler.

  • Birey günde ortalama 7 saat civarı uyur ve uyku sırasında dış dünyaya önemli ölçüde kapanmıştır. Uyku boyunca 4-5 kez NREM ve REM evrelerini bir döngü şeklinde yaşarız. NREM uykusu tamiratların yapıldığı anabolik bir dönemken; REM uykusu rüyaların görüldüğü ve önceki gün zihnimize yüklenen enerjinin boşaltıldıldığı bir dönemdir. Uykusuzluğun daha birinci gününden itibaren yargılama, motor performans, dikkat işlevlerinde bozulma, gün içi kısa-süreli ve çoğunlukla farkedilmeyen uyku atakları görülmeye başlar. Kişi uyku ihtiyacı hisseder; uyuma fırsatı bulduğunda, uykuya kolay dalar, derin ve uzun uyur.

  • Uyku bozukluğu genel tanı ölçütleri;
    • - Uykunun bozuk olduğuna ilişkin şikayetlerin olması, bu şikayeletin haftanın 3 yada daha fazla gününde görülmesi,
    • - Uyku başlangıcında veya uyku esnasında uyanılırsa, dalma süresinin, 30 dk dan fazla olması; yatakta geçirilen sürenin % 85 inden daha az süre uyumuş olma,
    • - Uyku problemlerin en az 1 ay, çoğunlukla da 6 aydan uzun sürmesi,
    • - Yorgunluk, performans azalması ve duygu-durumda değişiklikler gibi öznel şikayetlerin olması
    • - Uykuyla ilgili problemlerin ve öznel şikayetlerin belirgin gerginlik-sıkıntı yaratması; sosyal ve mesleki hayatı etkileyecek düzeyde olması

  • Aşağıdaki bölümlerde uyku, rüyalar ve hipnoz ele alınmıştır. Gerek genel bilgilere, gerekse M+ Psikoterapi'de uygulanan uyku ve rüya ile ilgili tedavi yaklaşımlarına yer verilmiştir.

'Sanjay's Super Team' Oscars 2016 Short Film (Animated)-HD
from Ana Lucia Pio Borges on Vimeo.

* TERAPİYE BAŞVURACAKSANIZ LÜTFEN UYKU VE RÜYA ANALİZİ BÖLÜMLERİNİ OKUYUN

- Rüya analizi hakkında maalesef pek çok yanlış inanışlar ve söylenti bulunmaktadır. Rüya analizi ile rüya içeriğinin psikoterapi amacıyla kullanılması hedeflenir; RÜYA TABİRLERİYLE İLİŞKİSİ YOKTUR.
- M+ Psikoterapide sadece psikolojik kökenli ve erişkinlik döneminde görülen uyku bozuklukarına müdahale edilmektedir.
Sayfayı detaylı bir şekilde inceleyip okuduktan sonra başvurmanız, zaman kaybını engelleyebileceği gibi psikoterapi açısından daha gerçekçi hedefler oluşturmanızda size yardımcı olacaktır.
 

 

Rüya Analizi Hakkında Bilinmesi Gerekenler

  • Rüya analizi, görülen rüyaları inceleyerek, rüya analizini yapan terapistin teorik yaklaşımına göre, zihinsel yapımızın özelliklerini anlamaya ve değiştirmeye çalışılan bilimsel bir yaklaşımlar bütünüdür. RÜYA TABİRLERİYLE İLİŞKİSİ YOKTUR.

  • Psikiyatri bilminin kurucularundan sayılabilecek kişilerden biri olan Freud rüyaların zihinsel yapımızdaki önemine dikkati çeken ana klinisyendir. Freud, hastalarına hipnoz yaparken günlük hayatta hatırlayamadıkları bazı olayları hipnoz içindeyken hatırlayabildiklerini gözlemiştir. Bu gözlem, zihnimizde, bilinçli çabalarla ulaşamadığımız bazı alanların olduğu varsayımına ve bilinçaltı kavramını geliştirmesine yol açmıştır. Çalışmalarında ilerledikçe rüyaların da bilinç altına kayıtlı bilgilere ulaşmak için bir yol olabileceğini farketmiş ve rüyaları “ bilinçaltına giden Kraliyet Yolu” olarak adlandırmıştır. Rüya analizi Jungian, Gestalt, Bilişsel Davranışçı terapi ve sanat terapilerinde, farklı teorik bakış açılarıyla da olsa, kullanılagelmektedir.

  • Rüya analizi yapan psikoterapistin teorik bakış açısı ne olursa olsun, rüyalar benzer şekilde analiz edilir: terapiye gelen kişi rüyasını terapiste anlatır, rüya üzerinde konuşulur ve anlamlandırılmaya çalışılır, kişi hakkında yeni bilgiler edinilir ve bu bilgileri terapiye gelen kişinin yararına kullanılmaya çalışılır. Terapistler arasındaki temel fark önemli ölçüde kullanılan dildedir. Freudian ve Jungian yaklaşımda bilinçdışı alanlara vurgu yapılırken, bilişsel davranışçı terapide zihnin en temel yapı taşları olan şemlara veya otomatik düşüncelere, hipnoterapide alt bilinçte aktive olan ve ele alınmak-enerjisini boşaltmak isteyen zihinsel ünitelere atıfta bulunulur.

  • Hipnoz teorisi, zihnin gün içinde işleyebileceği uyaran sayısının sınırlı olduğunu; rüyaların ise, uyaranlarla dolan zihnin, ertesi güne hazırlanmak için ‘sıfırlama’ işlevi gördüğünü ileri sürer. Gün içinde 5 duyumuzdan algılanan önemli ve önemsiz uyaranlar (mesaj üniteleri) beynimizde nörokimyasal olarak uyarılmışlık hali oluşturur. Beynimiz, rüya sırasında, yine 5 duyumuzu kullanarak, bir nevi hallusinasyon oluştur ve gün içinde dolan bilgi-işlem kapasitesini boşaltmaya çalışır. Kısacası, rüyanın işlevi, belediyenin gece çalışanlarının yaptığı temizlik, çöp toplama vb. işlevine benzetilebilir. Yeteri kadar uyuyamamam veya bilgi-işlem kapasitesinin aşırı yüklendiği durumlarda bu işlev tam başarılamayabilir; bu durumda, kişi ertesi gün çok daha kolay ‘dolar’, dikkatsiz ve yeni uyaranlarla karşılaşmaya isteksiz ve negativist-tahammülsüz olur.

  • Bilişsel Davranışçı Hipnoterapi yaklaşımında 4 çeşit rüya olduğu ileri sürülür;
    • i- Genel temizlik rüyaları; gecenin ilk yarısında görülen rüyaların çoğu bu tür rüyadır ve gün içinde karşılaşılan önemsiz uyaranların temizlendiği rüyalardır. Psikoterapi amaçlı kullanılmazlar.
    • ii-Fizyolojik ve o anda olan olaylarla ilgili rüyalar; gece içinde ortaya çıkan su içme, tuvalete gitme, cinsellik gibi fizyolojik ihtiyaçların ve kapı-telefon çalması, çocuğun ağlaması gibi o anda olan olayların rüya içeriğini belirlediği canlı, yoğun ve çoğunlukla uyandıran rüyalardır. Psikoterapi amaçlı kullanılmazlar ancak iç dünyadan kaynaklanmadıklarından, iç dünyayı anlamlandırmaya çalışan rüya analizinde yanılgılara neden olabilirler.
    • iii-Biliş-öncesi rüyalar; gün içinde üstünde uğraştığımız konuların çözümlerinin üretildiği, düşünmeye benzeyen ve farkındalık yaratan rüyalardır. Bu farkındalık her zaman gerçekçi olma durumunda değildir. Özellikle, depresyon ve anksiyete bozuklukları olan kişilerde bu durum daha da geçerlidir ve oluşan ‘farkındalık’ gün içindeki de aktif olan maladaptif şema içeriğine paraleldir. Bilişsel davranışçı terapi yaklaşımı ile yapılan rüya analizinde bu tür rüyalarda sık kullanılır. Anlatılan rüya bir olay/durum olarak kabul edilir ve otomatik düşünceler, düşünce hataları, ara-temel inançların saptanmasına çalışılır.
    • iv-Ventilasyon rüyaları; gündemimizde olan ve özellikle de negatif duygusal yükleri bulunan olay, ilişki, iletişim, seçim vb. gibi durumların ventilasyonunu-kapalı bir yerde sıkışmış birşeyin atılması- sağlamaya çalışan rüyalardır. Hipnoterapi daha çok bu tür rüyalarla ilgilenir.

    • Bilişsel Davranışçı Hipnoterapi teknikleriyle yapılan bir rüya analizi seansının yapısı;

    • Sean öncesi rüya kaydı; Danışana başucunda bir kağıt bulundurması ve yakaladığı rüyaları kaydetmesi ödevi verilir. Kayıtta, rüyanın genel anlatımı, karakterler ve özellikleri, ortamlar ve özellikleri, kendisinin ve diğerlerinin hangi yaşta olduğu, oluşan duygular, rüyanın saati ve fizyolojik ihtiyaçlarla ilişkisinin belirtilemesinin önemli olduğu hatırlatılır.

    • Bilişsel Davranışçı Hipnoterapi Seansı
      • 1-Seans Başlangıcı; Seansın en önemli kısmıdır. Birlikte seçilen bir rüya anlattırılır, seans öncesi rüya kaydı üzerinden geçilerek rüyanın hangi tür rüya olduğu belirlenir.
      • - Ventilasyon rüyalarında, danışanın kaydettiği bilgilere ek olarak, rüya içeriğinin gerçek hayatta var olup-olmadığı yani gerçek mi, sembolik mi olduğu belirlenir. Hedef konuşma yeteneği olmayan non-dominant hemisferin sembolik olarak ilettiği verilerin, dominant hemisferin anlayabileceği ve anlamlandrabileceği bir dile çevrilmesidir. Sonuçta, rüya analiz edilerek, yeni ve anlamlandırılmış bir senaryo oluşturulur ve ventilasyonu tamamlayacak şekilde zihinde canlandırmaların içeriği konusunda anlaşılır,
      • - Biliş-öncesi rüyalarda, eski senaryo ile gözden geçirilerek, daha gerçekçi duygu, düşünce, davranışların belirlendiği yeni bir senaryo oluşturulur ve yeni senaryonun nasıl zihinde canlandırılacağı konusunda anlaşılır.
      • 2-Hipnoz indüksiyon-derinleşme; kişi uygun tekniklerle hipnoza sokulur
      • 3-Terapötik telkin ve zihinde canlandırma
      • - Ventilasyon rüyalarında, yeni senaryoyla uyumlu, ventilasyonu tamamlayacak ve duygusal tepki oluşturabilecek telkin ve zihinde canlandırmalara önem verilir
      • - Biliş-öncesi rüyalarda, eski senaryo ile daha gerçekçi duygu, düşünce, davranışların belirlendiği yeni senaryo karşılaştırmalı olarak gündemlenir ve yeni senaryoyla kazanılan farkındalığın telkin ve zihinde canlandırmalarla yerleştirilmesine önem verilir
      • 4-Hipnozdan çıkış ve post-hipnotik telkin
      • 5- Ev ödevlerinin verilmesi

    Uyku, Rüya ve Hipnoz; Genel Bilgiler

    SAYFA HAZIRLANMAKTADIR

  • M+ Psikoterapide sadece psikolojik kökenli ve erişkinlik döneminde görülen uyku bozuklukları ele alınmaktadır; aynı durumların fiziksel hastalığa bağlı olarak da ortaya çıkabileceği akılda tutulmalıdır. Ayrıca, çoğunlukla çocukluk döneminde görülen ve uzmanlık alanımızda bulunmayan uyur gezerlik, gece terorü-kabusları ve narkolepsi gibi durumları da uzmanlaştığımız konular değildir.

    • Uyku Hakkında Bilmek İstedikleriniz ?
  • Biyolojik saat, günlük, aylık ve mevsimsel olarak fizyolojik işlevlerimizdeki dalgalanmaları kontrol eder ve her döngünün sonunda sıfırlanan biyoritmleri düzenler. Uyku insanın en temel biyoritmlerindendir. Günümüzün % 30 unu uykuda, uykununun % 75 ini NREM (No Rapid Eye Movemenent) ve % 25 ini REM (Rapid Eye Movemenent) döneminde ve rüya görerek geçiriz. Yaş arttıkça uyku süresi kısalır. Çoğu insan 7 saat civarı uyur. Birey uykuda 4-5 kez NREM ve REM evrelerini bir döngü şeklinde yaşar. Uyku, eksikliği sonraki günlerde tamamlanması gereken temel bir ihtiyaçtır.

  • NREM uykusu dört evreden oluşur:
    • - Evre 1 : Uyanıklık ile uyku arasındaki geçiş.
    • - Evre 2 : Uykuya dalma. Kişi uyanabilir.
    • - Evre 3 : Uykunun derinliği artar. Kişinin uyanması zordur.
    • - Evre 4 : Derin uyku hâli. Uyanma çok zordur. Bedendeki bir takım fizyolojik değişiklikler bu evrede oluşur.

  • NREM dönemleri uykunun başlarında daha uzun sürerken, uyku ilerledikçe süresi kısalır. Özellikle Evre 3 ve 4 dönemlerinde vücut ve zihin moleküler, hücresel ve networkler düzeyinde tamir edilir, gün içinde edinilen bilgiler belleğe kaydedilmesi gerçekleşir.

  • Günümüzün 2 saatini REM uykusunda geçiririz. Dolayısıyla, hatırlamasak da, hepimiz uyku süremize bağlı olarak, günde 4-5 kez rüya görürüz. Rüya esnasında tüm istemli kaslar, bir nevi, felç olduğundan, rüyamızda oluşan hayallere vücut tepkisi veremeyiz.

  • Rüya ve REM uykusunun işlevi tam çözülememiştir. Öte yandan, rüyaları baskılanan kişilerin, fırsat bulduklarında, ortalamadan daha uzun rüya gördükleri ve uyudukları bilinmektedir. Dahası, rüya görmesi baskılanan kişilerde ciddi zihinsel rahatsızlık belirtileri ortaya çıkabilmektedir.


    • Hipnozun Uykuya Benzetilmesi
  • Bilimsel hipnozun babası ve şu an hipnoz hakkındaki bilgilerimizin çoğunun temelini atan kişi olarak kabul edilen James Braid (1769-1860) İskoçyalı bir cerrahtır. Braid, uyguladığı tekniklerle hastalarında oluşan ‘trans’ halini uykuya benzetmiş ve Yunan mitolojisindeki uyku tanrısına atfen ortaya çıkan duruma ‘hipnoz’ adını vermiştir. Çalışmaları ilerledikçe, hastaların ameliyat edilirken bile ağrılarını hissetmemelerine rağmen uyumadıklarını, ama ağrıya değil, kendisinin telkin ettiği fikirlere odaklandığını saptamış ve “Hipnoz” ismini “Monoideism” olarak değiştirmeye çalışmıştır. Braid çalışmaları sonucunda; hipnoz esnasında kişinin ‘trans’ haline geçtiğini ve telkin edilen bir fikre odaklanarak; diğer uyaranlardan uzaklaştığını; bu fikrin gerçekleştiğini zihinde canlandırarak da gerçekleşmiş gibi hissedip tepki verdiğini saptamıştır.

    • Uyku ve Hipnoz Karşılaştırması

  • Uyku, uyanıklık halinden farklı bir bilinç durumunun ortaya çıktığı ve tekrarlayan NREM-REM dönemleriyle karakterize bir olgudur. Uyku esnasında, uykunun hangi dönemde olduğuna göre, uyanıklık halinde ortaya çıksa ciddi nörolojik durumları düşünebileceğimi ancak uyku için tipik EEG değişikleri ortaya çıkar. Hipnoza giren kişi uyumamaktadır; EEG bulguları uyanıklık haline göre önemli bir fark göstermez; çoğunlukla, rahatlamış ve bir konuya odaklanmış-zihinde canlandırma yapan kişilerde görülen EEG bulguları saptanır. Öte yandan, Hipnoz uyku bozukluklarının tedavisinde kullanılan bir yöntemdir.

    • Hipnoz Hakkında Bilinmesi Gerekenler

    (Hazırlayan: Prof. Dr. Atilla Soykan, M+ Psikoterapi, Hipnoz Kursu-2013)

    - Hipnoz ve hipnoz kullanılarak yapılan terapilerde genel bir kural vardır; hipnoz uygulamaları hakkında kişinin bilgisi arttıkça hipnoza girmesi kolaylaşır ve yararlanma olasılığı artar.

    - Herkes, farklı teknikler gerektirse ve farklı derecelerde de olsa da, hipnoz olabilir; kişi kendini olabildiğince gevşetirse, telkin edilen şeyleri zihninde canlandırırsa hipnoza girmesi kolaylaşır.

    - Hipnotik yaşantı tekrarladıkça hipnoza girme süresi kısalır.

    - Hipnoz eğitimli, teknik açıdan bilgili ve deneyimli kişiler tarafından yapıldığında, hemen herzaman, pozitif bir yaşantı olarak tarif edilir. Bu olumlu his hipnozun derinliği arttıkça artar ve çalışılan telkin türüne göre ‘rahatlama-gevşeme’, ‘fiziksel ve ruhsal dinlenme’, ‘enerji ve kendine güven artışı’, ‘olaylardan az etkilenme, uzaktan bakma’ gibi farklı şekillerde tanımlanabilir.

    - Bütün hipnozlar özünde kişinin kendisi tarafından gerçekleştirilir yani oto-hipnozdur; hipnozu yapan kişi telkin eder, birey bu telkinleri isterse kabul eder ve uygular, istemez ise başka şeyler düşünür.

    - Hipnoz uykuya dalmayı kolaylaştırmak amacıyla kullanılabilir ama hipnoz bir tür uyku hali değil, bir artmış odaklanma halidir; hipnoz altındaki birinin beyin dalgaları – EEG- uyuyan birinin beyin dalgalarından çok farklı iken, hipnoz olmamış uyanık birinin beyin dalgaları aynı özellikleri gösterir.

    - Hipnoz ne kadar derin olursa olsun bilinç açıktır; kişi sadece aklına yatan telkinleri kabul ederken aklına yatmayan herhangi bir durum olduğunda hipnoz durumunda kalmaya devam etmez.

    - Hipnozdan ‘çıkamama’ gibi bir duruma henüz rastlanmamıştır.

    - Sahne hipnozunda bireylerin sanki hipnotistin kontrolünde imiş gibi davranmaları nedeniyle hipnoz altındaki bireylere ‘istemediği, onaylamadığı’ birşeyi yaptırmanın mümkün olup-olmadığı askeri ve sivil araştırmacılar tarafından araşştırılmıştır. Bu araştırmalarda denekler ne kadar güçlü telkin edilirse edilsinler kendi istemedikleri, onaylamadıkları herhangi birşey yaptırılamamıştır.

    - Hipnotik ‘trans’ durumundaki kişi fiziksel ve ruhsal olarak gevşemiş, hipnozu yapan kişinin telkinlerine odaklanmıştır; trans hali, pozitif telkinleri çok kolay algılama, zihinde canlandırma ve telkin edilen şeyle bağlantılı duygusal ve fiziksel yanıtlar verme ile karakterize bir bilinç durumudur.

    - Hipnoz altındaki kişi sadace pozitif telkinleri kabullenir; ‘rahatlıyorsun-için huzurla doluyor’ şeklindeki bir telkin bir çok kişide bağlantılı psikofizyolojik değişiklikler oluştururken, ‘son derece gerginsin-korku içindesin’ gibi negatif bir telkin yapıldığında, kişi çoğunlukla gözlerini açar ve ‘siz ne diyorsunuz?!?!’ anlamında hipnozu yapan kişiye bakar.

    - Hipnoz benzeri durumlar günlük yaşantımızda sık sık başımıza gelir; örneğin, film seyrederken korkmamız ve bunun fizyolojik belirtilerini göstermemiz, araba kullanırken kaptırıp kendimizi hiç farketmeden gittiğimiz yerde bulmamız, hipnoz benzeri bilinç durumlarıdır.

    - Psikolojik ve duygusal problemler çoğunlukla yararsız-olumsuz düşünceler nedeniyle ortaya çıkar; hipnoz bu olumsuz düşüncelerin yerine yararlı-olumlu fikirleri canlandırma –telkin etme- yöntemiyle kişinin istediği yönde değişmesini destekler.

    - Hipnoterapi esnasında bireyde telkin yöntemi ile güçlü yaşantılar oluşturularak, bu deneyim sırasında telkin edilen yararlı-pozitif duygu, düşünce ve davranışların günlük hayata aktarılmasını amaçlanır.

    - Hipnoz ile bir kişinin ‘beynini kontrol etmek’, ‘geçmişini unutturmak’ veya ‘kendisine aşık etmek’ gibi olağanüstü güçler gerektiren şeyleri yapmak mümkün değildir. Öte yandan, hipnoz ile kişinin kendini kontrol etme becerisi arttırılarak sigara içme gibi davranışları terketmesi, geçmişi ile hesaplaşarak kendi geçmişinin etkilerini çok daha az hissetmesi veya özgüveni-kendine bakımı ve diğer olumlu özellikleri güçlendirilerek beğendiği kişinin onu isteme olasılığını arttırması mümkündür.

    - Hipnoterapi 1950’lerden itibaren Amerika ve İngiltere Tabib Odası olarak kabul edebileceğimiz (American ve British Medical Association- AMA ve BMA) ve Amerikan Psikoloji Birliği tarafından etkinliği onaylanmış bir psikoterapi yöntemidir.




      SAYFA HAZIRLANMAKTADIR

    • M+ Psikoterapide sadece psikolojik kökenli ve erişkinlik döneminde görülen uyku bozuklukları ele alınmaktadır; aynı durumların fiziksel hastalığa bağlı olarak da ortaya çıkabileceği akılda tutulmalıdır. Ayrıca, çoğunlukla çocukluk döneminde görülen ve uzmanlık alanımızda bulunmayan uyur gezerlik, gece terorü-kabusları ve narkolepsi gibi durumları da uzmanlaştığımız konular değildir.

      • Uyku Bozuklukları

    • Uyku problemleri bir psikiyatrik veya organik hastalığa bağlı olarak ortaya çıkmışsa sekonder insomnia, değilse primer insomnia adını alır. Psikiyatrik muayene, uyku öyküsünü içeren anamnez ve gerek görüldüğünde uyku EEG incelemeleri ile tanı konur. Uyku bozukluğu hemen hemen tüm psikiyatrik rahatsızlıklarda rastlanan bir durum olup özellikle orta yaşta görülen uyku bozukluklarının büyük çoğunluğu psikolojik zorlanmalara veya psikiyatrik hastalıklara bağlıdır.

    • Psikolojik nedenli uyku bozuklukları çoğu kez 4 şekilde ortaya çıkar; birkaç tür bir arada görülebilir.
      • i- Günlük streslere bağlı uyku bozuklukları; o dönem hayatımızda gelişen streslere bağlı olarak ortaya çıkar. Çoğunlukla 2 haftadan kısa sürer, yani, gelip-geçici niteliktedirler. Günlük hayatı etkiliyorsa, kaygı-karamsarlık duyguları eşlik ediyorsa, stres yaratan durumun uzun süre devam etme olasılığı varsa psikoterapi ve/veya ilaç tedavisi düşünülebilir.
      • ii- Uykuya dalma güçlüğü; Uykuya dalma süresi 30 dk. dan uzundur. Uzun süreli uykuya dalma güçlüğü olan kişilerde çoğunlukla kaygı yükesktir ve başvuranların yarısından fazlasında depresyon veya kaygı bozukluğu gibi bir psikiyatrik tanı saptanır.
      • iii- Uyurken uyanma-erken uyanma ve tekrar dalamama; Kişi her gece 5-7 kez, özellikle de REM döneminde, küçük uyanmalar yaşar. Bu uyanmalar sonrası kısa süre içinde tekrar uykuya dalar. Bu tür uyku bozukluğu olanlar, gece uyandıklarında, çoğu kez tekrar uyuyamama korkusu nedeniyle, 'uyanıklık' haline geçerler. Uzun süreli problemi olanlarda psikiyatrik durumlar araştırılmalıdır.
      • iv-Uyku kalitesi bozuklukları; Çok sık görülen bir uyku bozukluğudur. Kişi ortalama bir insan için yeterli bir süre uyumasına rağmen, subjektif olarak, uyuyamadığından ve dinlenemediğinden yakınır. Uyku probleminden şikayet etmesine rağmen yakınları gece uyuduğunu gözlerler.

      Uykuya Problemleri: Nedenleri
      • i- Fizyolojik Aşırı Uyarılmışlık; Uyku problemleri olanlarda kalp atımı hızında artma, yüz kaslarında gerginlik, terleme artışı, vücut ısısı değişkenliğinde azalma gibi bazı fizyolojik uyarılmışlık belirtileri olabilir. Oto-hipnoz, progresif kas gevşetme, otojenik relaksasyon gibi teknikler fizyolojik aşırı uyarılmayı azaltma amacıyla kullanılan tekniklerdir.
      • ii- Bilişsel Aşırı Uyarılmışlık; Özellikle uykuya dalma dönemdinde aşırı düşünme-analiz etme, düşüncelerin uçuşması, uykuyla veya olabilecek kötü şeylerle ilgili aşırı kaygı yaratan düşünceler gibi bilişsel uyarılmışlık hali sık görülen problemlerdir. Bilişsel yeniden yapılandırma gibi teknikler kullanılabilir.
      • iii- Duygusal Aşırı Uyarılmışlık; 'Bu gün uyuyamazsam yarınım çok kötü geçecek' gibi düşünceler kişide duygusal uyarılma (kaygı, karamsarlık, gergin hissetme, endişe gibi) halini tetikler ve uykuya dalmayı zorlaştırırlar. Uyku kaydı yararlıdır.
      • iv- Uyunan zamanı tahmin güçlükleri; Uyku bozukluğundan şikayet eden kişilerin hemen tümünde uyudukları süreyi az, uyanık kaldıkları süreyi fazla tahmin etme görülmektedir.
      • v- Şartlanma ile bağlantılı değişkenler; Klasik ve operan şartlanma uykuya dalma ve veya sürdürme güçlüklerinde önemli bir rol oynar. Uyku, isteğimizle oluşan değil, refleks benzeri-kendiliğinden oluşan bir durumdur. Uyku problemi olanlarda, yatak odası ortamı (ışık-ses gibi), uykuya dalma rutinlerinin olması ve bunların aksaması, yatağın özellikleri gibi pek çok değişken beklendiği gibi olmadığında kişi 'uyuyamayacağı' şeklinde kendini şartlandırır. Uyaran kontrolü teknikleri yararlıdır.

      Uykuya Problemlerinde Psikolojik İnceleme

    • Kişi, bilişsel davranışçı hipnoterapi yaklaşımı ile uyku bozuklukları tedavisine alındığında aşağıdaki durumlar incelenmelidir;
      • i- Predispozan nedenler; Uyku problemleriyle ilişkili olabilecek kaygı, depresyon gibi sağlık problemleri, günlük iş-aile-sosyal çevre kaynaklı problemler gibi genel etmenler araştırılmalıdır.
      • ii- Presipitan nedenler; Uykusuzluk sorunun ortaya çıktığı dönemde neler olduğu sorgulanmalıdır.
      • iii-Sürdürücü nedenler; Uyku problemi ortaya çıktıktan sonra bu buproblemin sürmesinde rolü olabilecek bilişsel ve davranışsal etmenler dikkatlice gözden geçirilmelidir.
      Uyku Problemlerinin Bilişsel Davranışçı Hipnoterapi Teknikleriyle Ele Alınması
    • Bilişsel davranışçı hipnoterapi hem uyku bozukluklarının hem de uyku bozukluklarına eşlik eden psikiyatrik veya psikolojik sorunların tedavisinde kullanılabilecek yararlı teknikler içermektedir.
      • i- Uyku hakkında bilgilendirme ve uyku hijyeni; Psikoeğitim ve davranışsal müdahale
      • ii- Relaksayon-gevşeme eğitimi; Davranışsal ve duygusal müdahale
      • iii-Düşüncele yeniden yapılandırma; Bilişsel ve Bilinçli-Farkındalık yöntemleriyle müdahale
      • iv- Uyaran kontrolü ve uyku kısıtlaması Davranışsal müdahale
      • v- Uyku Hipnozu; Davranışsal, bilişsel ve emosyonel müdahale




    Bu sitede yer alan eserler 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri kanunu 14, 15, 16, 17 ve internet ortamında yayın yapma ile ilgili diğer maddeler kapsamında korunmaktadır. İnternet ortamında umuma arz tarihi; 17-11-2016, Eser Sahibi; Prof. Dr. Atilla Soykan, Doç. Dr. Psk. Çiğdem Soykan, Dr. Psk. Filiz Özekin Üncüer. Eser sahibinin yazılı izni olmadan bir kısmı veya tamamı çağaltılamaz, yayınlanamaz, eğitim ve benzeri amaçlarla ve diğer amaçlarla kullanılamaz. Mevzuat için http://www.telifhaklari.gov.tr/Genel-Sorular linkini inceleyebilirsiniz. WebMaster: Dr. Psk. Filiz Özekin Üncüer, Psikolog & Prof. Dr. Atilla Soykan, Psikiyatrist

    Top